Afbeeldingen
themed image
index van de  Rozenburg Plateel siteHome contact Rozenburg Plateel Contact Sitemap van de Rozenburg Plateel siteSitemap
  •    Te koop
    Rozenburg
  •          Te koop
    Ander Fabrikaat
  •   Te koop
    Zilver e.a.
  • Merktekens
        e.a. info
Vazen Borden Tegels Vormstukken diversen Eierschaal Juliana
Geschiedenis Jaarletters Meestertekens
Brantjes Holland Utrecht St Lukas De Distel Ram Diversen
Zilver Glas Divers Antiek
   

Hoofd Menu

 
Home Sitemap Over Ons Vraag & Antwoord Nieuw toegevoegde items Contact
  • contact met ons (algemeen)
  • contact met onze verkoop
  • contact met onze inkoop
  • contact over (gratis) taxatie
  • inschrijven op mailing lijsten
  • Uitschrijven op mailing lijsten
Rozenburg             te koop
  • Te koop Rozenburg Vazen
  • Te koop Rozenburg Borden
  • Te koop Rozenburg Tegels
  • Te koop Rozenburg beeldjes
  • Te koop Rozenburg diversen
  • Te koop Rozenburg Eierschaal
  • Te koop Rozenburg Juliana
Divers Fabrikaat   te koop
  • Te koop Brantjes
  • Te koop Holland Utrecht
  • Te koop St Lukas
  • Te koop De Distel
  • Te koop Ram
  • Te koop Ander Fabrikaat
Colenbrander       te koop
  • Te koop Colenbrander items
Zilver e.a.             te koop
  • Te koop Antiek Zilver
  • Te koop Antiek Glas
  • Te koop Antiek divers
Glas in Lood         te koop
  • Te koop Glas in Lood
Gezocht Plateel e.a.
  • Gezocht Rozenburg
  • Gezocht Brantjes
  • Gezocht Holland Utrecht
  • Gezocht St Lukas
  • Gezocht de Distel
  • Gezocht RAM Arnhem
  • Gezocht Colenbrander
  • Gezocht divers Plateel
Merktekens e.a. info
  • Rozenburg Geschiedenis
  • Rozenburg Jaarletters
  • Rozenburg Meestertekens
Replica's/Vervalsingen
  • Replica's Colenbrander
  • Replica's Rozenburg
  • Replica's De Distel
  • Replica's Gouda
Wie Wat Waar ?
  • Musea
  • Veilinghuizen Nederland
  • Restauratoren
  • Verzekering & meer...
  • Plateel e.a. literatuur
  • Boek: Art Deco Ceramics
  • Hedendaagse Keramiek
   

 

   

Belangrijk


Schrijf in op onze mailing lijsten !
Wist U dat veruit de meeste items door ons verkocht worden via onze gerichte
E-mail mailing lijsten?
U kunt zich daarvoor gratis aanmelden.

Wilt U dat ?   klik dan hieronder voor het door U in te vullen aanvraag formulier

contact Rozenburg Plateel
   

 

diverse literatuur met betrekking tot plateel...deel 3/3


Terug naar vorige pagina Navigeer aanduiding Naar de Engelse pagina
             Nederlandse privacy verklaring

 

 

door Yvonne Brentjens


De plaats van Rozenburg binnen de nieuwe kunst.
De correspondentie die deel uitmaakt van het Rozenburgarchief levert niet alleen een boeiend beeld op van hetgeen zich op bestuurlijk niveau binnen de muren van de Fabriek afspeelde. Minstens zo waardevol is dezelfde bron als het gaat om de plaatsbepaling van de Fabriek binnen het algemene artistieke klimaat dat Nederland destijds beheerste. De vele en vaak levendige briefwisselingen die bewaard zijn gebleven, leveren het beeld op dat Rozenburg middenin de maatschappij stond en connecties had met iedereen die in die tijd op artistiek gebied iets voorstelde. De leden van het schilderkunstig genootschap Pulchri Studio met Hendrik Willem Mesdag (1831-1915) als vlaggendrager voorop. De docenten van de Haagse academie.


T.A.C. Colenbrander/Rozenburg Den Haag, twee stellen vazen, 1887-1888, hoogte 44,5cm
Collectie Gemeentemuseum Den Haag


De opkomende generatie van gemeenschapskunstenaars die in de tegeltableaus van Rozenburg een nieuwe artistieke uitdaging zagen. En al die andere ontwerpers en architecten die hun vernieuwingsdrang ook wel eens op klei wilden botvieren. Die constatering werpt ook meteen de vraag op welke positie de fabriek inneemt binnen de periode van de Nieuwe Kunst, de Nederlandse bijdrage aan de internationale kunstnijverheidsbeweging van rond 1900. Rozenburg had weliswaar de statuur van een fabriek, in werkelijkheid was de minder industrieel klinkende term 'plateelbakkerij' beter op zijn plaats. In totaal hebben zo'n 300 schilders bij Rozenburg gewerkt, onder wie 200 niet langer dan drie jaar. In het topjaar 1900 telde de schilderszaal zo'n 70 schilders. Het grootste deel van de versieringen werd echter door een klein aantal meesters en chefs uitgevoerd. Zij werkten met leerlingen die doorgaans niet ouder waren dan 15 jaar wanneer ze bij Rozenburg in dienst kwamen. Om zich nader in het vak te bekwamen, volgden deze pupillen verplicht de winteravondcursus aan de Haagse academie en werden zij binnen de fabriek verder opgeleid volgens het leerlingmeesterstelsel. Het eenvoudige werk werd door leerlingen gedaan, de afwerking door de schilders zelf. Voor zover Rozenburgstukken geen stel vormen of onderdeel uitmaken van een koffie- en theeservies, zijn geen twee voorwerpen van hetzelfde model op dezelfde wijze versierd. In die gevallen waarin in grote aantallen werd gewerkt, zijn in ieder geval de kleuren verschillend en zijn er ook lichte afwijkingen in de tekening.





T.A.C. Colenbrander/Rozenburg Den Haag, kastel Anjelier, 1889, hoogte 35 en 27,5cm
Collectie Gemeentemuseum Den Haag


Het leerling-gezel-meestersysteem dat binnen Rozenburg met straffe hand werd gehanteerd, deed in de jaren van de Nieuwe Kunst ogenschijnlijk 'voorbeeldig' aan. In de ogen van vooruitstrevende ontwerpers gold het middeleeuwse gildensysteem destijds immers als een gelukmakende factor binnen de kunstnijverheid. Al vroeg was het humane stelsel door de katholieke bouwmeester Pierre Cuypers (1827-1921) in ons land ingevoerd, maar het kwam in kunstnijverheidskringen pas tot ontwikkeling nadat het door de Britse arts and crafts kunstenaar William Morris (1834-1896) als de enige uitweg uit de industriele repressie was aangeprezen. Toen de Engelse keramist Frederik Rhead (1857-1933) in 1898 een bezoek aan de Haagse fabriek bracht was hij uiterst opgetogen over het ambachtelijke karakter van de routineuze fabrieksmatigheid die in zijn eigen land al zozeer de boventoon voerde.

En toch laat de Haagse aardewerk- en porseleinfabriek Rozenbug zich maar moeilijk inpassen in de Hollandse episode van gemeenschapskunst. Het probleem schuilt vooral in het feit dat de eigen schilders van de fabriek toch vooral uitvoerders bleven. Weliswaar ontwierpen de belangrijkste meesterschilders steevast hun eigen decors. Maar de vormentaal de zij hanteerden, diende zich uiteindelijk wel te voegen naar het algehele stijlenrepertoire dat door hogerhand werd gedicteerd.




Rozenburg Den Haag, Biscuitmodellen van dekselpullen
Collectie Gemeentemuseum Den Haag


Het sfeerbeeld waaraan hun ornamentiek moest voldoen, sloot eerder aan bij het Franse art nouveau dan dat er sprake was van een intern ontwikkeld ontwerpsysteem. Eenvoudige, strengsobere ornamentiek was doorgaans ver te zoeken binnen Rozenburg, liever streefde men een zwierig, internationaal ogend product na. Welbeschouwd had Rozenburg zich gemakkelijk kunnen laten meeslepen in de koers die door de maatschappelijk bevlogen pioniers van toen werd bepaald. Meer dan eens dienden ontwerpers met frisse, nieuwe ideeen zich immers bij de fabriekspoort aan. Maar het lijkt er eerder op dat de directie het toenmalige streven naar een nieuwe, nationale stijl altijd te beperkt en te benauwend heeft gevonden. Bovendien wenste de fabriek nauwelijks of geen gelegenheid te scheppen voor ontwerpers van buitenaf die hun eigen keramische scheppingen binnen de goed geoutilleerde plateelbakkerij wilden verwezenlijken.

Weliswaar bestond er de mogelijkheid om schetsjes door de eigen werknemers van Rozenburg te laten uitvoeren, maar in een tijd waarin de kunstenaar zichzelf ook ambachtsman waande, stuitte die werkwijze menigeen tegen de borst. Het lukte Theodoor Nieuwenhuis (1866-1951) evenmin als Antoon Derkinderen (1859-1925) of Richard Ronaid Holst (1868-1938). Alleen Jan Toroop (1858-1928), een goede vriend van Jurriaan Kok, heeft op het terrein van de bouw keramiek dat privilege incidenteel mogen proeven.

In het Haags Gemeentemuseum was tot en met 20 januari 2008 een tentoonstelling te zien over De Koninklijke Plateelbakkerij Rozenburg. Bij de tentoonstelling verscheen een uitgebreide en rijk geillustreerde catalogus die net als de expositie niet alleen de creatieve jaren van Colenbrander en Kok belicht, maar evenveel aandacht schenkt aan het meer onbekende Rozenburg.




 
 
   Rozenburg
   Plateel uit Haagse kringen (1883-1917)


Dit boek gaat dan ook niet alleen over de gloriejaren en de
topstukken, maar besteedt evenveel aandacht aan magere
tijden, aan gemiste kansen en aan de rest van het productie-
assortiment als tegelschilderijen en tegels. Rozenburg was
ook het troetelkind van de literator Carel Vosmaer, van Hendrik
Mesdag en andere schilders van de Haagse School. Het was de plateelbakkerij die nauw samenwerkte met de Haagse academie.
Het was de fabriek waar Jan Toorop graag met smeuige klei
werkte en waar talloze architecten de tegels voor hun gebouwen
bestelden.


 

Auteur        : Yvonne Brentjens
Bladzijden   : 280
Illustraties   : 225 kleurenfoto's.
Uitgever      : Waanders Uitgevers te Zwolle en
                      het Gemeentemuseum Den Haag.
Bindwijze     : paperback
Prijs             : 37,50 Euro

ISBN: 9789040084096
ISBN13: 9789040084096

 

 

 


Laatste pagina.

| 1 | 2 | 3 | Naar begin pagina |


Rozenburg
pijl omhoog   Terug naar bovenkant pagina

 

   
   

 

 

Copyright 2009-2020 | Sieraardewerk.nl | Alle rechten voorbehouden
Home | Over Ons | Contact | Vraag & Antwoord | Zoeken en Sitemap

 

 

Valid XHTML 1.0 Transitional Voeg de Rozenburg Plateel site toe aan Uw favorieten lijst